pity this busy monster, manunkind (XIV)
pity this busy monster, manunkind,
not. Progress is a comfortable disease:
your victim (death and life safely beyond)
plays with the bigness of his littleness
— electrons deify one razorblade
into a mountainrange; lenses extend
unwish through curving wherewhen till unwish
returns on its unself.
A world of made
is not a world of born — pity poor flesh
and trees, poor stars and stones, but never this
fine specimen of hypermagical
ultraomnipotence. We doctors know
a hopeless case if — listen: there’s a hell
of a good universe next door; let’s go
——————————————————-
Heb met dit drukke monster, onmensheid,
geen meelij. Vooruitgang is een comfortabele ziekte:
jouw slachtoffer (leven en dood veilig buiten gehouden)
speelt met de grootheid van zijn kleinheid
— electronen vergoddelijken een enkel scheermesje
tot een bergbereik; lenzen verbreden
een onwens door waarwanneer te verbuigen
tot de onwens uit zijn nietzelf terugkeert .
Een wereld van gemaakt,
is geen wereld van geboren — meelijwekkend arm vlees
en bomen, arme sterren en stenen, maar nooit dit
mooie voorbeeld van betoverende
opperheerschappij. Wij artsen herkennen
een hopeloos geval indien — luister: er is een hel
van een goed heelal vlakbij; ga mee.
e.e. cummings (Edward Estling Cummings – 1894-1964)
———————————————————————————-
Commentaar:
Dit is een van mijn favoriete gedichten. Ik heb de tweede strofe vertaald toen ik op de middelbare school zat omdat ik gegrepen werd door de taal en de visionaire sfeer die het opriep (ik was toen een jaar of 14). Ik heb hem altijd onthouden. De manier waarop ik het toen vertaalde, verschilt niet zo heel veel van nu (toen vertaalde ik’ know’ met ‘weten’, nu met ‘herkennen’).
Pas sinds kort weet ik dat er nog een strofe aan vooraf ging. Die heb ik nu ook vertaald. Let op de overvloed aan zelfbedachte samenstellingen, die veel meer zijn dan gewoon twee willekeurig aan elkaar geplakte woorden. Ik heb geprobeerd de gedachte erachter (althans de gedachte die ik erin zie) zoveel mogelijk te behouden.
