“Dat hebben wij niet nodig”

Sinds 2002 zijn er voedselbanken in Nederland. Eind 2005 waren dat er ongeveer 40 en in 2006 deden ca. 8000 huishoudens een beroep op voedselpakketten. Op dit moment is het aantal voedselbanken toegenomen tot ongeveer 130, verspreid over heel Nederland. Een keer per week of om de week delen ze samen voedselpakketten uit aan ca. 120.000 huishoudens die onder het bestaansminimum (moeten) leven. Het begint lastig te worden die pakketten samen te stellen en daarom is hulp uit Europa nodig, zeggen de voedselbanken.

Europa verdeelt jaarlijks 500 miljoen euro aan vooral overschotten van graan, rijst, zuivel en suiker. De voedselbanken vinden dat Nederland daar ook gebruik van moet gaan maken, omdat ze steeds vaker kleinere voedselpakketten kunnen verstrekken. Bij sommige voedselbanken bestaat zelfs al een wachtlijst (!) voor deelname aan de voedselbank (Ridderkerk en Amersfoort). Want door de slechtere economie en de (dreigende) bezuinigingen, moeten steeds meer mensen een beroep doen op de voedselbanken. Bovendien houden de bedrijven hun producten steeds langer vast, waardoor er minder overblijft om weg te geven. Daarom houden de meeste voedselbanken twee tot viermaal per jaar een actie waarbij particulieren met hun eigen boodschappen iets extra’s kopen in de supermarkt dat zij vervolgens kunnen inleveren bij de voedselbank karretjes voor in de winkel.

De voedselbanken zouden dus erg geholpen zijn met een deel van het Europese Voedselhulp Programma, maar ‘Den Haag’ wil er geen gebruik van maken, ondanks het dringende verzoek van de koepelorganisatie Voedselbanken Nederland. Waarom in ’s hemelsnaam niet, vraag ik mij af? Zou de regering zich schamen dat steeds meer mensen naar de voedselbank moeten komen? Het is natuurlijk ook beschamend dat een deel van de Nederlandse bevolking (tijdelijk) een beroep moet doen op liefdadigheid om te kunnen overleven. Zou staatssecretaris Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie niet voor zijn collegaatjes in de EU willen weten dat wij in Nederland óók een behoorlijk aantal arme mensen hebben? Zou dat de reden zijn dat hij er niets voor voelt om – in tegenstelling tot 20 van de 27 andere Europese landen – een beroep te doen op de voedseloverschotten die Europa jaarlijks verdeelt? Zou hij daarom in zijn brief aan de voedselbanken geantwoord hebben dat hij vindt dat voedselhulp in individuele landen een sociaal karakter heeft en daarom geen zaak is voor de Europese Unie? En dat de landen zelf moeten bepalen hoe in het levensonderhoud van behoeftigen voorzien moet worden? Maar er vervolgens geen oplossing voor aandragen?  En wat zegt Sociale Zaken? Die reageert helemaal niet.

Ik vind het verbijsterend. Jammer dat de nonnen en paters bijna uitgestorven zijn. Anders konden die de maatschappelijke zorg voor hulpbehoevenden, de jeugdtehuizen, opvoedingsgestichten en tehuizen voor oude lieden weer ter hand nemen. Gratis natuurlijk, want religieuzen kregen alleen kost en inwoning en onderhielden hun instellingen met financiële steun van enkele rijke notabelen. Particuliere liefdadigheid – het nieuwe sociale beleid van Nederland naar 19e eeuws voorbeeld.

Nederland hoeft geen voedselhulp uit Europa. Een gotspe van de eerste orde.